ataraksiya

1. -(yun. atarakia - təmkinlilik)
ruhi rahatlıq və sakitlik vəziyyəti,bəzi qədim yunan filosof larının fikrincə bu vəziyyətə mütəfəkkir nail ola bilir. demokrit, epikur, lukretsinin hesab etdikləri kimi, ataraksiyaya çatmağın yolu dünyanı dərk etməkdə, qorxunun kənar edilməsində, həyəcanlardan azad olmaqdadır. skeptiklər (pirron və b.) öyrədirdilər ki, ataraksiya hökm verməkdən çəkinməklə əldə edilir. stoiklər apatiya haqqında təlimi baş verən hadisələrə, fərəh və kədərə laqeydlik kimi inkişaf etdirmişdir. müasir elmi etika həyata sırf seyirçi münasibəti rədd edir və şəxsiyyətin fəal həyat mövqeyini ideal kimi nəzərdən keçirir.

mənbə: vikipediya

2. əsasən epikürçülük və stoaçılıq fəlsəfə düşüncəsinin təməl anlayışı olsada,fəlsəfədə bütün sistemlərin və filosofların çatmağa çalışdığı "mütləq sakitlik" mərtəbəsini izah edən söz.epikürə görə sokratın axtardığı xoşbəxtlik ən üstün yaxşı digər bir deyişlə həzz'dir. insanlar bəyənilməyi axtarır və nəyisə kimisə bəyənərək,ondan xoşlanaraq xoşbəxt olurlar. xoş olmayan hər şey pisdir. insan daima haradan gəlirsə gəlsin və nə cür olursa olsun bir anlıq həzz axtarışındadı.həzzin hər növü yaxşıdır və yaxşılıqdır.epikür ağrının yoxluğundan doğulan mütləq sakitliyi (ataraksiya )peşmançılıq hissi olmayan bir keçmişlə maddi və mənəvi sakitlik içində olan indini və qayğısız bir gələcəyi əhatə edən ağrısız bir ruh və bədən quruluşu olaraq görür.ona görə xoşbəxtlik bir növ dünyavi qayğıları sakitlik və dincliklə qəbul edib ruhi sarsıntı yaşamamaqdı.amma bunu laqeydsizlik apatiyayla səhv salmamaq lazımdır.bir məktubunda epikür dostuna belə yazır; ölümün bizlər üçün heç bir şey olmadığını anlamağa çalış . gəlməsi deyil də, gözləməsi yorucu olduğu üçün ölümdən qorxan kimsə axmağın biridir. çünki o bizə gəldiyində qarşısında əzab ,qorxu vermək üçün heç kimi tapmayacaq.necə yeməklərin bolluğundan deyil də yaxşısından,ləzzətlisindən dadıb zövq alırıqsa,həyatın da uzunluğundan deyil gözəlliyindən zövq alırıq. ölüm gələcək deyə acı çəkmək ən böyük axmaqlıqdır. madam ki xoşbəxtliyi əldə edincə hər şeyi əldə edirik elə isə ilk işimiz xoşbəxtliyə çatmağın yollarını axtarmaq olmalıdır.insanın məqsədi mütləq sükun halında yaşamaqdı. ataraksiya halındakı adam epikürist fəlsəfəyə görə "insanların arasında bir tanrı" kimi olur.bənzər şəkildə stoa fəlsəfəsində də bütün ehtiras və istəklərini məğlub etmiş olan, həyat qarşısında olduğu kimi ölüm qarşısında da sükun vəziyyətdə qalmağı bilən insan bu mərtəbəyə çatmış qəbul edilir.ataraksiya anlayışı ekzistensialist filosof haydeqqer'də gelassenheit olaraq,hinduizmdə nirvana, təsəvvüfdə (sufizm) isə fənafillah yəni yoxluğun sirrinə çatmaq, ölmədən əvvəl ölmək olaraq qarşımıza çıxır. taocu fəlsəfədə ataraksiya ilə eyni mənada wu wei anlayışı var. wu wei hərəkətsizlik və təmənnasızlıq halıdır.
bu hal bir növ bütün dünyanın qarışıqlığına səs küyünə qarışmadan bir dağın zirvəsindən insanları və həyatı seyr etməkdi.bəlkədə insanları sevməməkdi,hərdən ara bir yuxarıdan aşağı onlarla daşşaq keçməkdi.ruminin xamuş olub tüstülər arasında yazmağı kimi..

ataraksiya

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!